تذکرات اخلاقى
زائر مىبایست یکسرى بایدها و نبایدهاى اخلاقى و تربیتى را در مدت سفر خود رعایت نمایدکه از آنها به «منشور اخلاقى تربیتى زائر» تعبیر مىشود. که ذیلا تقدیم مىگردد:
سعه صدر و تحمل سختیها و کمبودها
روشن است که سفر به کشور عراق و دورى از وطن و حضور گسترده زائران در ایام اربعین، مشکلات و سختیهایى را بهطور طبیعى به همراه دارد، بنابراین زائر با آمادگى روحى و روانى که از قبل در خود ایجاد مىکند و شناخت کافى و درک درستى که از شرایط و موقعیت ویژه ایام اربعین پیدا مىکند، باید در طول سفر، سعه صدر و بردبارى را پیشه خودکند و از بىتابى و گلایه از دیگران بپرهیزد.
عدم مزاحمت
سفر اربعین سفرى فشرده و جمعى است و زائر با دیگران در ارتباط است. محدودیتهاى مکانى براى استراحت، عدم وجود وقت مشخص براى خواب و بیدارى، ازدحام زیاد جمعیت، محدودیت فضاهاى زیارتى و سایر شرایط، همه زمینههایى را فراهم مىکند که اگر زائر اربعین توجه و دقت لازم را نداشته باشد، چهبسا موجب آزار و اذیت و ایجاد مزاحمت براى دیگران گردد و بهجاى تقرب به پروردگار و جلب توجه اهل بیت علیهم السلام، مرتکب گناه نیزگردد.
پرهیز از فعالیتهاى و حرکات غیرضرورى و منافى معنویت
سفر اربعین، سفرى معنوى با هدف زیارت عتبات عالیات و بهرهگیرى از مراسم اربعین سید الشهداء است، زائر راستین کربلا در طول سفر، تمام توجهش بر بهرهبردارى حداکثرى معنوى است و از هرگونه فعالیت غیرضرور و منافى معنویت از قبیل دور هم نشینى و گعدههایى که در آن غیبت وجود دارد، گشتن در بازار و خریدهاى غیرضرورى و مانند اینها پرهیز مىکند.
ایثار و دیگران را بر خود مقدم داشتن
کربلا سرزمین فداکارى و ایثار است و زائر اربعین حسینى به تأسى از امام حسین(ع) و یاران با وفایش سفر اربعین را به فرصتى براى نشان دادن میزان سنخیت و الگوگیرى از آنحضرت و یاران فداکارش تبدیل مىکند و جلوه هاى ایثار، گذشت و مقدم داشتن دیگران را در موقعیتهایى که شایسته و بایسته است، از قبیل صفهاى توزیع غذا، سوار شدن بر وسایل نقلیه، مکانهاى عبادت و زیارت و صفهاى جماعت و مانند اینها را به نمایش مىگذارد.
فرصت اربعین را غنیمت مىشمارد
سفر اربعین فرصت استثنایى معنوى را براى زائر فراهم مىکند که ممکن است دیگر براى او تا آخر عمر تکرار نشود. بنابراین زائر اربعین تمام توجه و تمرکزش را بر استفاده کامل از این فرصت قرار میدهد و از انجام فعالیتها و برنامههاى غیرضرورى پرهیز مىکند.
توجه به فلسفه و عظمت قیام امام حسین(ع)
زائر اربعین با هدف بهرهبردارى معنوى و تقویت باورهاى دینى و انس و ارتباط معنوى با اهل بیت علیهم السلام، بهویژه امام حسین علیه السلام به کشور عراق سفر مىکند، بنابراین در طول سفر از یاد سیدالشهدا و فلسفه و عظمت قیام آنحضرت و یاران با وفایش غافل نمىگردد.
سپاسگزارى
زائر از میزبانان بهویژه مردم شریف عراق، مسؤولین و دستاندرکاران کاروانها و همه کسانىکه بهنحوى به وى خدمترسانى دارند، سپاسگزارى مىکند.در ایام سفر اربعین افراد زیادى به عشق سالار شهیدان و به قصد تقرب الهى با طیب نفس به شکلهاى گوناگون از قبیل تهیه مکان استراحت، دادن غذا و پذیرایى و انجام هماهنگىهاى سفر، اخذ ویزا و هماهنگ کردن وسائل نقلیه و... به زائران اربعین خدمت مىکنند. شایسته است زائر اربعین ضمن نادیده گرفتن کمبودها و نقایص، صمیمانه از همه کسانىکه بهنحوى به زائران اربعین حسینى خدمت مىکنند، سپاسگزارى نماید.
اهتمام به بهداشت محیط و نظافت فردى
وجود جمعیت زیاد و محدودیت خدمات بهداشتى و کثرت پذیرایى، بهطور طبیعى زمینه بروز برخى مشکلات و نارسایىهاى بهداشتى را فراهم مىکند. زائر اربعین ضمن حفظ بهداشت فردى، به بهداشت محیط پیرامون خود توجه ویژه دارد و از هرگونه اقدامى که موجب آلودگى محیط پیرامون گردد، پرهیز مىکند.
پرهیز از اسراف و زیادهروى در خوردنىها و آشامیدنىها
یکى از جلوههاى زیباى سفر اربعین، تجلى ایثار و مهماننوازى و سخاوتمندى مردم عراق است که با انواع خوردنىها و آشامیدنىها با اشتیاق و گاها با اصرار و التماس از زائران اربعین پذیرایى مىکنند. زائر اربعین ضمن رعایت آداب میهمانى و احترام به پذیرایىکنندگان، از هر نوع اسراف و پرخورى پرهیز مىنماید.
حفظ شأن زائر ایرانى
زائر اربعین از جمهورى اسلامى، شأن و جایگاه خود را مطابق با انتظاراتى که از جمهورى اسلامى ایران بهعنوان امالقراى جهان اسلام مىرود، حفظ و از هر نوع رفتار خلاف شأن دورى مىکند.
در ایام اربعین حسینى زائرین کشورهاى مختلف بهویژه از مناطق مختلف کشور عراق با جمعیت چند میلیونى شرکت مىکنند، بىتردید زائران جمهورى اسلامى بهخاطر موقعیت خاصى که ایران اسلامى دارد، شأن و جایگاه ویژهاى نزد سایر زائرین دارند و آنان انتظارات ویژهاى از زائران دارند، ازاینرو زائر ایرانى مىبایست در طول سفر مراقب رفتارها و نوع تعامل خود با دیگران بهویژه زائران غیرایرانى و مرد م شریف عراق داشته باشد و از خود الگوى کاملى از یک زائر راستین اربعین آنگونه که در شأن زائر جمهورى اسلامى ایران است، بروز دهد.
45 سال پیش، یعنی زمانی که هنوز مراسم اربعین، به شکوه امروزین شکل نگرفته بود، رهبر انقلاب در تاریخ 24 /12 /1352 (روز جمعه 20 صفر سال 1394 هجری قمری) در جریان سلسله جلساتی در مسجد امام حسن(ع) مشهد که به خواندن و تفسیر خطب نهجالبلاغه اختصاص داشت، بهمناسبت تقارن با شب اربعین حسینی(ع)، تحلیلی تاریخی و جامع از چرایی اهمیت زیارت اربعین ارائه میدهند.
این روزها که مصادف است با ایام اربعین سیدالشهداء(ع) و اجتماع میلیونها انسان (اعم از مسلمان و غیرمسلمان) در کربلا، خط حزبالله برای اولین بار، متن کامل بخش مربوط به اربعین این سخنرانی را منتشر کرد. از نکات جالب توجه آن است که رهبر انقلاب در انتهای سخنرانی خود، به این موضوع اشاره میکنند که «اگر امروز هم بتوانند شیعیان، آن سرزمین پاک و مقدّس را یک چنین میعادی قرار بدهند، البتّه بسیار کار بجا و جالبی خواهد بود و هم دنبالهگیری از راهی است که ائمّهی هدی(ع) به ما ارائه دادند.» متن آن سخنرانی به این شرح است:
«...میدانید یکی از علائم ایمان زیارت اربعین است؟ بنده نمیدانم این روایت چقدر صحیح است، اصراری هم ندارم که بگویم معنای این روایت همین است که من گمان کردهام، واقعش هم این است که احتمال میدهم معنایش یکی از شقوق و احتمالات دیگری باشد که در این زمینه بیان میشود؛ امّا اگر این احتمال هم که من میگویم باشد، مؤید فراوانی دارد؛ «زیارة الاربعین».
عیب مهمی که جمع شیعیان داشتند
شیعه یک جمع متفرّقی بود؛ یک جامعهای بود که در یک جا و در یک مکان زندگی نمیکرد؛ در مدینه بودند، در کوفه بودند، در بصره بودند، در اهواز بودند، در قم بودند، در خراسان بودند ــ اطراف و اکناف بلاد ــ امّا یک روح در این کالبدِ متفرّق و در این اجزای متشتّت در جریان است؛ مثل دانههای تسبیح، یک رشته و یک نخ، همه اینها را به هم وصل میکرد، آن رشته چه بود؟ رشته اطاعت و فرمانبَری از مرکزیت تشیع، از رهبری عالی تشیع یعنی امام؛ همه این رشتهها به آنجا متّصل میشد؛ قلبی بود که به همهی اعضا فرمان میداد؛ و به این ترتیب، تشیع یک سازمان و یک تشکیلات بود. ممکن بود دو نفر از حال هم خبر نداشته باشند، امّا بودند کسانی که از حال همه باخبر بودند. اطاعت و فرمانبَری آنها بهحساب، فریاد زدنشان از روی دستور، سکوتشان برطبق نقشه، همه چیزشان با حساب.
فقط یک عیبی کار آنها داشت و آن اینکه همدیگر را کمتر میدیدند. اهل یک شهر و شیعیان یک منطقه، البتّه یکدیگر را میدیدند، امّا یک کنگره جهانی لازم بود برای شیعیانِ روزگار ائمّه(ع). این کنگره جهانی را معین کردند، وقتش را هم معین کردند؛ گفتند در این موعدِ معین، در آن کنگره هرکس بتواند شرکت کند. آن موعد، روز اربعین است؛ و جای شرکت، سرزمین کربلا است؛ چون روح شیعه روح کربلائی است، روح عاشورائی است؛ در کالبد شیعه تپش روز عاشورا مشهود است؛ شیعه هرجا که هست دنبالهروِ عاشورای حسین(ع) است. این است که میبینیم همه جا این تپشهایی که در شیعه مکشوف شده، از آن مرقد پاک ناشی است؛ اینها شعلههایی بوده که از آن روح مقدّس و پاک و از آن تربت عالیمقدار سرکشیده؛ به جانها و روحها زده؛ انسانها را به گلولههای داغی تبدیل کرده و آنها را به قلب دشمن فرو برده.
چرا ائمه بر اشک بر امام حسین(ع) تأکید میکردند؟
اوّلین نهضتی که بعد از عاشورای حسینی از طرف شیعیان بهوجود آمد، نهضت توّابین بود. اینها آمدند در آن مرقد پاک دور هم جمع شدند ــ کتب تواریخ اینها را نوشتهاند ــ مبلغ زیادی اشک ریختند. بعضی خیال میکنند این گریه وسیله عقدهگشایی است؛ بله، گریه وسیله عقدهگشایی است، درصورتیکه با فکر همراه نباشد. اگر گریه را و اشک ریختن را فقط احساسات هدایت بکند، همین است که گفتهاند، امّا اگر فکر و اندیشه به انسان اشکی بدهد و چشم انسان قطره اشکی بچکاند، این مثل همان آب کبابی است که آتش را تیزتر و تندتر میکند؛ این عقده نیست، سلاح است؛ لذاست که گریه جزو کارهای معمولی شیعیان صدر اوّل است که همه آنها در راه ستیزهگری بودند، همه آنها در راه عاشورا قدم برمیداشتند. امام جعفر صادق(ع)اهل گریه است؛ امام رضا(ع) اهل گریه است؛ شعرا را وادار میکنند و میگویند این قصائد بلند را بگویید، بروید گروهها را بهیاد گذشته تشیع بگریانید که با این گریه، آتششان مشتعلتر و برافروختهتر بشود.
توّابین آمدند اینجا مبالغ زیادی گریه کردند؛ هرچه بخواهید. گمانم گفتهام یک شبانهروز یا دو شبانهروز ــ نوشتهاند در تواریخ، بنده یادم رفته ــ اتّصالاً اشک [ریختند]؛ بعد از این گریهها بود که دست به دست هم دادند، تصمیم گرفتند که بروند تا جانشان را در راه خدا بدهند و تا کشته نشدهاند، دست از جنگ برندارند و از این جنگ زنده برنگردند؛ همین هم شد. مردمان بزرگی؛ سلیمانبن صرد خزاعی ــ صحابی امیرالمؤمنین(ع)، حواری امام حسن(ع) ــ و امثال اینها رفتند و آنجا جان دادند و کشته شدند؛ [شروعش] از کربلا بود؛ ببینید چه این حقیقت جلوهدار و جلوهگری بوده در آن روزگار! در ذهن مردم ما امروز البتّه، این حقیقت به آن زیبایی و به آن شکوهمندی باقی نمانده؛ جور دیگر است.
اربعین یعنی میعاد شیعیان در کنگره جهانی
بنابراین، مسئله اربعین یک مسئله مهمّی است. اربعین یعنی میعاد شیعیان در یک کنگرهی بینالمللی، جهانی، در یک سرزمینی که خود آن سرزمین خاطرهانگیز است؛ سرزمین خاطرهها است؛ خاطرههای باشکوه، خاطرههای عظیم؛ سرزمین شهدا، مزار کشتهشدگان راه خدا. اینجا جمع بشوند پیروان تشیع، و دست برادری و پیمان وفاداریِ هرچه بیشتر ببندند، این اربعین است.
غیر از توّابین باز هم سراغ داریم کسانی که آمدند آنجا و از آنجا مایه گرفتند... و البتّه شنیدهاید که جابربن عبداللّه انصاری هم آمد. بهنظر من این بزرگوار سومین کسی است که به زیارت قبر حسینبن علی(ع) آمده است؛ سومین جمعی که به زیارت آمدند، جمع جابر است و عطیه؛ قبل از او کسانی به زیارت آمده بودند؛ شاید اوّلین کسانی که زیارت کردند این تربت پاک را همان بنیاسد بودند که آمدند نعش مقدّس حسینبن علی(ع) را دفن کردند؛ آنها اوّلین کسانی بودند که این تربت را زیارت کردند؛ و جابر هم آمد بهقصد زیارت، با آن تفصیلاتی که شنیدهاید... اجمالاً، یادآوری خاطرهی عاشورا و خاطرهی آن جهاد و ازخودگذشتگی و فداکاری عظیم، در روز اربعین انجام میگرفته؛ و در آن سرزمین. اگر امروز هم بتوانند شیعیان، آن سرزمین پاک و مقدّس را یک چنین میعادی قرار بدهند، البتّه بسیار کار بجا و جالبی خواهد بود و هم دنبالهگیری از راهی است که ائمّهی هدی(ع) به ما ارائه دادند...».
منبع: ایسنا
در تقویم رسمی کشور ، هفتم صفر به عنوان روز میلاد امام هفتم امام موسی کاظم(ع) اعلام شده، در حالی که بر اساس قول صحیح این روز مصادف با سالروز شهادت امام حسن مجتبی(ع) است که اصلاح تقویم ضروری است.
شیعیان از گذشته های دور هفتمین روز از ماه صفر را برای شهادت امام مجتبی (ع) عزادار بودند و در حوزه علمیه هزار ساله نجف نیز به احترام این روز؛ دروس تعطیل میشد و شیعیان برای شهادت امام دوم خود به عزاداری میپرداختند.
در وقوع شهادت سبط اکبر پیامبر(ص) در ماه صفر، بین علمای شیعه اختلافی وجود ندارد و برای روز شهادت امام مجتبی(ع) علمای شیعه سه نقل را ذکر کردهاند:
سه قول علمای شیعه در خصوص روز شهادت امام مجتبی(ع)
یکی از این اقوال روز آخر ماه صفر که قائل آن مرحوم شیخ کلینی است؛ که این قول را تنها ایشان ذکر کرده و قول منفردی است که با تمام وجاهت و بزرگی وی، هیچ یک از علمای شیعه تا این زمان از او تبعیت نکرده اند.
قول دوم روز ۲۸ صفر است که اولین قائل آن شیخ مفید در کتاب (مسارّ الشیعه) است و این در حالی است که خود شیخ مفید در کتاب دیگرش بنام (الارشاد) از ذکراین روز به عنوان روز شهادت امام مجتبی (ع) خودداری و تنهابه ذکر ماه صفر اکتفا کرده است.
دومین قائل به این قول شیخ طوسی در کتاب (تهذیب الاحکام) است که البته قول بیست و هشتم صفر از سوی برخی مثل شیخ طبرسی و ابن شهرآشوب مازندرانی نیز مورد تأیید قرار گرفته است.
اما قول سوم که هفتم صفر را سالروز شهادت امام مجتبی (ع) ذکر کردهاند مشهور تر است که یکی از کسانی که قائل بود شهادت سبط اکبر پیامبر(ص) در هفتم ماه صفر واقع شده، شهید اول است و مرحوم کفعمی نیز یکی دیگر از کسانی که قائل به شهادت امام حسن مجتبی (ع) در هفتم ماه صفر شده، که این محدث کبیر در کتاب شریف (مصباح) خود بدان اشاره کرده است.
یکی دیگر از بزرگانی که قائل به شهادت امام حسن مجتبی (ع) در هفتم صفر است مرحوم علامه شیخ حسین والد مکرم شیخ بهایی در کتاب (وصول الاخبار الی اصول الاخبار) و همچنین شیخ بهایی و مرحوم شیخ جعفر کاشف الغطاء و برخی دیگر از اعاظم فقها هستند.
سنت علمای شیعه در خصوص سالروز شهادت امام حسن(ع)
سیره علمی علمای شیعه و سنت عملی آنها نیز این گونه بوده است که حضرات در روز هفتم ماه صفر، در کلیه بلاد شیعه اقامه عزا برای امام حسن (ع) می کردند؛ خصوصا این سنت در نجف اشرف و حوزه علمیه قم پس از ورود آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری به قم و تاسیس حوزه علیمه، دستور به تعطیلی بازار، حوزه علمیه و اقامة عزا کردند؛ و پس از ایشان این سنت سیره بزرگانی همچون آیات عظام بروجردی و گلپایگانی که هر کدام در زمان خود مسئولیت حوزه را به عهده داشته اند بوده است.
مرحوم کلینی ولادت پیامبر(ص) را روز دوازدهم ربیع الاول می داند و اینکه در مورد شهادت ها و تولد ها اختلاف نظر وجود داشته باشد یک امر طبیعی است.
روایت معتبر داریم که ولادت امام هفتم(ع) در اواخر ذیحجه است، البته به یک قول نیز تولد ایشان هفتم صفر است.
طبق نظر فقها و مراجع؛ چون ما در ماه صفر قرار داریم و این ماه، زمان حزن و اندوه اهل بیت (ع) و اسارت آنها است، زیبنده جشن و شادی نیست.
مسئولان فرهنگی تقویم را بر اساس نظر علما اصلاح کنند
طبق تحقیق مراجع و بزرگان قول معتبر تر از شهادت امام مجتبی (ع) مربوط به هفتم ماه صفر است.
از حدود هفتاد سال قبل، مرحوم حاج شیخ کریم حائری موسس حوزه علمیه ی قم بطور رسمی اعلام کردند که شهادت امام حسن مجتبی (ع) در روز هفتم صفر است.
هم اکنون نیز روز هفتم صفر در قم بازار و دروس مراع عظام تعطیل می شود و در این روز در منازل و دفاتر مراجع برای شهادت امام مجتبی (ع) مجلس عزاداری گرفته می شود و در کشورهای حوزه خلیج فارس همانند عراق، کویت و عربستان نیز این روز را برای شهادت امام مجتبی (ع) عزاداری می کنند.
دهه اول ماه صفر به نام امام حسن مجتبی (ع) ثبت شود
با توجه به اینکه وفات پیامبراکرم (ص) نیز در روز بیست و هشت صفر است، شهادت امام حسن(ع) تحت الشعاع ایشان قرار می گیرد و چه خوب است که دهه ی اول ماه صفر به نام امام حسن مجتبی (ع) ثبت شود چرا که مظلومیت امام حسن (ع) در میان پنج تن بی نظیر باشد.
همه ی عالم برای شهادت امام حسین (ع) اشک می ریزند؛ اما امام حسین (ع) برای غربت برادر خود گریه می کردند.
روزی فردی نزد امام حسین(ع) آمد و خواست درخصوص امام حسن(ع) چیزی به ایشان بگوید که امام حسین (ع) فرمود؛ مراقب باش ایشان امام من است.
هیچگاه امام حسین(ع) در مقابل امام حسن مجتبی (ع) قدم برنداشت، خطبه نخواند و صحبت نکرد و امام حسن(ع) ده سال پیشوای امام حسین(ع) بودند.
امام حسین(ع) در زمانی که امام حسن (ع) در قید حیات بودند فرمودند؛
و اخی خیرر منی یعنی: برادر من بهتر از من است.
غربت و مظلومیت امام مجتبی (ع) فوق العاده است
مظلومیت امام حسین(ع)، حضرت زهرا(س) و امیرالمومنین(ع) تا حدی برای همگان مشخص است و امیرالمومنین(ع) اولین مظلوم عالم هستند اما همسری مانند حضرت فاطمه (س) داشتند، اما امام حسن(ع) آنقدر مظلوم هستند که با قاتل خود زیر یک سقف زندگی کردند و این مسئله را به هیچکس نگفتند.
امام حسین(ع) یاران بسیار باوفایی داشتند که درشب عاشورا فرمودند؛ من اصحاب و یارانی بهتراز شما سراغ ندارم افزود: اما یاران امام حسن(ع) سجاده را از زیر پای ایشان کشیدند و قصد داشتند ایشان را به شهادت برسانند و آنها به معاویه نامه نوشتند و گفتند که هروقت بگویید؛ ما امام حسن(ع) را دست بسته تحویل شما می دهیم و به همین دلایل حضرت مجبور شدند صلح کنند.
صلح امام حسن(ع) اگر بالاتر از قیام امام حسین (ع) نباشد کمتر از آن نیست
صلح امام حسن(ع) اگر بالاتر از قیام امام حسین (ع) نباشد کمتر از آن نیست و پیامبر فرمود؛ کسی که برای امام حسن (ع) اشک بریزد، کور وارد صحرای محشر نمی شود و کسی که دل او برای امام حسن (ع) غمگین شود روز قیامت شاد و مسرور خواهد بودو در روایت دیگر از پیامبر (ص) آمده است کسی که به زیارت قبر امام حسن (ع) برود پاهایش بر روی پل صراط نمی لرزد و به راحتی عبور کرده و به بهشت می رود.
خوب است که مراسم شهادت امام حسن(ع) را در روز هفتم صفر برگزار کرده و دل حضرت زهرا(س) و اهل بیت (ع) را شاد کنیم و رسانه ها در این زمینه مسئولیت خطیری بر عهده دارند و تبلیغ این امر می تواند اثر گذار باشد.
در اوایل انقلاب اسلامی اعتکاف در مسجد جامع قم با حضور کمتر از ۲۵ نفر برگزار میشد اما به برکت انقلاب و تبلیغ این سنت حسنه شاهدیم که مراسمات اعتکاف نه تنها در قم بلکه در همه کشور و با حضور صدها نفر از جوانان و نوجوانان برگزار می شود.
برای زدودن غبار مظلومیت امام مجتبی (ع) دهه حسنیه را در ابتدای ماه صفر احیا کنیم
برای زدودن غبار مظلومیت و غربت امام مجتبی (ع) باید دهه حسنیه را در ابتدای ماه صفر احیا کنیم.
آیت الله سبحانی که از مورخین، محققین و متفکرین دنیای اسلام و تشییع هستند و در زمینه تاریخ اسلام صاحب نظرند تاکید دارند که هفت صفر روز شهادت امام حسن (ع) است.
مردم ما دوستدار اهل بیت (ع) هستند و باید غربت و مظلومیت امام حسن (ع) را در بین مردم جا بیندازیم که در این صورت مردم نیز استقبال خواهند کرد.
غربت امام مجتبی (ع) فوق العاده است و امروز شاهدیم که میلیون ها نفر خود را برای رساندن به کربلا در روز اربعین آماده می کنند در حالی که مزار امام حسن (ع) در قبرستان بقیع بی زائر است.
نامه آیت الله سبحانی به رئیس وقت رسانه ملی و شورای عالی انقلاب فرهنگی
آیت الله العظمی سبحانی از مراجع عظام تقلید که خود در زمینه مباحث تاریخی تبحر داشته و صاحب نظر است در نامه ای به رئیس وقت سازمان صدا وسیما و همچنین شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص چگونگی عملکرد رسانه ملی در این روز آورده است که روز هفتم ماه صفر طبق برخی روایات میلاد امام کاظم (ع) و طبق برخی روایات شهادت امام مجتبی (ع) است و انسان در این روز از یک نظر می خندد و از یک نظر می گرید؛ ولی باید حزن و اندوه را بر سرور و شادی مقدم داشت به جهات زیر؛
۱-ماه محرم و صفر ماه حزن و اندوه است و این ایجاب می کند که در طی این مدت آثار شادی در رسانه ها نباشد.
-۲مردم عراق و مراجع آنجا روز هفتم صفر را روز شهادت امام مجتبی (ع) تلقی می کنند و ارتباط بین این دو کشور از نظر فرهنگی و دینی ایجاب می کند که رسانه ها هماهنگ باشند.
-۳از زمان مرحوم آیت آلله حاج شیخ عبدالکریم حائری موسس حوزه علمیه قم، روز هفتم صفر به عنوان روز شهادت امام مجتبی (ع) تلقی شده است، بازار قم تعطیل و در خانه آقایان مراجع، مجلس روضه برقرار است.
این جهات ایجاب می کند که شما هم روش را بر همین اساس قرار دهید ولی در عین حال از گفتن مناقب امام کاظم(ع) نیز خودداری نشود تا به گونه ای جمع بین الحقین گردد.
استفتاء از برخی مراجع معظم تقلید در خصوص هفتم صفر
نظر تعدادی از مراجع عظام تقلید در خصوص تکلیف شیعیان و خصوصا صدا و سیما در بر پایی عزاداری و یا جشن و سرور در روز هفت صفر که به نقلی ولادت امام کاظم (ع) و به نقل مشهورتر شهادت امام مجتبی (ع) است آمده است.
آیت الله العظمی فاضل لنکرانی
بسمه تعالی و له الحمد، در این که باید یک روز اختصاص به حضرت امام مجتبی (ع) داشته باشد تردیدی نیست و با توجه به اینکه روز ۲۸ صفر روز رحلت خاتم الانبیا (ص) هم هست و بدین لحاظ شهادت سبط اکبر (ع) تحت الشعاع قرار می گیرد، لذا خوب است که روز هفتم صفر را به این عنوان اختصاص دهند که مشهور هم همین است.
آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی
محرم و صفر ماه های حزن بر سیدالشهداء و خاندان اهل بیت (ع) است و باید به مجالس عزاداری روضه خوانی بگذرد.
آیت الله العظمی بهجت
بسمه تعالی، مناسب است در جمع بین دو قول (مشهور) در روز هفتم صفر به شهادت سبط اکبر امام مجتبی (علیه الاف التحیطة والثناء) و تولد امام موسی کاظم (علیه السلام) ترتیب مجالس برای هر دو امام بزرگوار به اینکه مصائب امام دوم (ع) و مناقب امام هفتم (ع) را متذکر و یاداور باشند و همین احتیاط حاصل می شود.
آیت الله العظمی وحید خراسانی
بسم الله الرحمن الرحیم، به آنچه فقیه محقق، موسس حوزه علمیه قدس سره فرموده اند، باید عمل شود.
آیت الله العظمی سیستانی
بسمه تعالی، بزرگداشت شهادت سبط اکبر امام حسن مجتبی (علیه السلام) و ترتیب مجالسی برای آن حضرت و ذکر مصائب و یادآوری مناقب آن امام از مصادیق تعظیم شعائر است.
آیت الله العظمی صافی گلپایگانی
برپائی مجلس میلاد ائمه (علیهم السلام) بسیار خوب و مناسب است اما چون هفتم صفر بنا بر بعضی اقوال مصادف با سالروز شهادت امام حسن مجتبی (علیه السلام) می باشد و از طرفی تمام ماه محرم و صفر ماههای حزن آل الله و کاروان داغدار و مصیبت زده حضرت سیدالشهداء (ع) است سزاوار است در این دوماه مجلس روضه وعزا برپا نموده و از مجالس جشن وسرور جدا اجتناب نمود. ان شاءالله مجمع مقدس شما عزیزان مورد توجه و عنایت خاصه حضرت بقیةالله ارواحنا فداه قرار بگیرد و همه از منتظران امر فرج آن حضرت بوده باشید.
آیت الله العظمی مکارم شیرازی
البته مشهور است طبق آنچه مرحوم کلینی (رحمة الله علیه) در کافی آورده است که شهادت آن حضرت در آخر ماه صفر است ولی با توجه به روایت دیگری که مربوط به هفتم ماه صفر است سزاوار است نسبت به آن روز نیز احترام رعایت شود. همیشه موفق باشید.
آیتالله العظمی سید صادق روحانی
باسمه جلت اسمائه، جماعتی از محققین و علما مانند شیخ مفید، شهید و کاشفالغطاء بعد از تحقیق، روز هفتم صفر را روز شهادت آن حضرت نوشتهاند من هم موقعیکه در این مورد تحقیق میکردم، تقریبا اطمینان به این پیدا کردم بنابراین مقتضای تعظیم شعائر، اقامه مجلس عزا، تعطیلی بازار، خروج دستهجات و عزاداری در این روز است، و وظیفه صدا و سیما بر پایی عزاداری است و تولد امام کاظم(علیه السلام) در این روز مانع نباید بشود.
آیت الله العظمی شبیری زنجانی
بسمه تعالی، عزاداری روز هفتم ماه صفر به عنوان سوگواری سبط (ع) و تعطیل بازار که سنت شیعیان بوده از شعائر دینی است که باید محفوظ بماند و با ذکر مناقب امام هفتم (ع) منافات ندارد .